آیا خال‌های پوستی (moles) توسط ژنتیک تعیین می‌شوند؟
خال‌های پوستی، به خصوص در افرادی که پوست روشن دارند بسیار رایج هستند. خال‌ها رشد بیش از حد سلول‌های پوستی به نام ملانوسیت‌ها (melanocytes) هستند، اما عوامل ژنتیکی دخیل در رشد آنها به خوبی شناخته نشده‌اند. اگرچه خال‌ها، مانند تومورها، رشد بیش از حد سلول‌ها هستند، اما تقریباً همیشه غیرسرطانی (noncancerous) و خوش‌خیم (benign) هستند. شاید به این دلیل خوش‌خیم بودن آنها است که دانشمندان خال ها را به طور گسترده مطالعه نکرده‌اند و اطلاعات زیادی در مورد ژنتیک آنها وجود ندارد. به نظر می‌رسد تعداد مشابهی از خال‌ها در افراد نسل‌های مختلف یک خانواده رخ می‌دهد، بنابراین به نظر می‌رسد تمایل به ایجاد خال‌ها ارثی است، اما الگوی وراثت آن به خوبی شناخته نشده است.
بیشتر خال‌ها در قسمت‌هایی از بدن که در معرض اشعه فرابنفش آفتاب (ultraviolet radiation) قرار دارند، ایجاد می‌شوند و تعداد خال‌های یک فرد ممکن است پس از مدت طولانی قرار گرفتن در معرض آفتاب افزایش یابد.
- خال‌ها معمولاً در دوران کودکی شروع به ایجاد شدن می‌کنند. این خال‌ها، خال‌های ملانوسیتی اکتسابی (acquired melanocytic nevi) نامیده می‌شوند. خال های اپیدرمی(epidermal nevus) جزو این گروه هستند. ظاهر شدن خال‌های جدید در زمان‌هایی که سطح هورمون‌ها تغییر می‌کند، مانند نوجوانی و بارداری، رایج است. در طول زندگی یک فرد، ظاهر خال‌ها ممکن است تغییر کند؛ ممکن است مو از آنها رشد کند و می‌توانند از نظر اندازه و شکل تغییر کنند، تیره شوند، محو شوند یا ناپدید شوند. نوزادان و سالمندان معمولاً کمترین تعداد خال را دارند.
- گاهی اوقات، خال‌ها از بدو تولد وجود دارند یا در دوران نوزادی ایجاد می‌شوند. این خال‌ها که خال‌های مادرزادی (congenital nevi) نامیده می‌شوند، تقریباً همیشه خوش‌خیم هستند. به ندرت، یک خال بسیار بزرگ، به نامخال ملانوسیتی مادرزادی غول‌پیکر(giant congenital melanocytic nevus) ، از بدو تولد وجود دارد. در موارد نادر، جدی‌ترین نوع سرطان پوست به نام ملانوم (melanoma) ممکن است در این نوع خال ایجاد شود.
- خال‌های بزرگ، با شکل نامنظم و رنگی به نام خال‌های دیسپلاستیک یا خال‌های غیرمعمول (dysplastic nevi or atypical moles) می‌توانند در هر سنی رخ دهند. اگرچه رایج نیستند، اما تعداد آنها زیاد است و خطر ابتلا به ملانوما را در فرد افزایش می‌دهند.
وراثت در ایجاد خال‌های دیسپلاستیک و داشتن تعداد بیشتری از خال‌های خوش‌خیم نسبت به حد متوسط نقش دارد. گذراندن زمان زیاد در زیر نور خورشید نیز می‌تواند تعداد خال‌های یک فرد را افزایش دهد. با این حال، خال‌ها اغلب در مناطقی از بدن یافت می‌شوند که در معرض آن قرار نمی‌گیرند، که نشان می‌دهد عواملی غیر از اشعه ماوراء بنفش خورشید، مانند هورمون‌ها یا سایر فرآیندهای بیولوژیکی، در ایجاد خال‌های ملانوسیتی اکتسابی و خال‌های دیسپلاستیک نقش دارند.
اگرچه ژنتیک ملانوما به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است، اما اطلاعات بسیار کمتری در مورد ژن‌های دخیل در ایجاد خال‌های خوش‌خیم وجود دارد. تغییرات در چندین ژن، از جمله FGFR3 ، PIK3CA ، HRAS و BRAF ، در ایجاد خال‌های خوش‌خیم نقش دارند.
بیشترین مطالعه در مورد ژن BRAF انجام شده است ، یک واریانت درژن BRAF منجر به تولید پروتئین تغییر یافته‌ای می‌شود که باعث تجمع ملانوسیت‌ها در خال‌ها می‌شود. این پروتئین تغییر یافته همچنین تولید یک پروتئین سرکوبگر تومور به نام p15 را تحریک می‌کند که از بزرگ شدن بیش از حد خال‌ها جلوگیری می‌کند. در موارد نادر، واریانت های ژن BRAF همراه با از دست دادن (حذف) ژن CDKN2A باعث کمبود p15 می‌شود که پتانسیل رشد غیرقابل کنترل سلول‌های خال و سرطانی شدن (بدخیم شدن) را ایجاد می‌کند. تشکیل سرطان در صورت ترکیب با عوامل محیطی، مانند آسیب سلولی ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، به طور فزاینده‌ای محتمل است.
در افراد مستعد (کسانی که پوست روشن، موهای روشن، پوستی که به جای برنزه شدن، می‌سوزد، سابقه خانوادگی ملانوما و عوامل خطر ژنتیکی مانند حذف یا واریانت های ژن CDKN2A دارند)، تابش اشعه ماوراء بنفش ناشی از قرار گرفتن مکرر در معرض آفتاب می‌تواند به خال‌های موجود آسیب برساند و خطر بدخیم شدن آنها را افزایش دهد. تحقیقات نشان داده است افرادی که خال‌های زیادی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ملانوما هستند. با این حال، برخی از افرادی که به ملانوما مبتلا می‌شوند، خال‌های کمی دارند و ملانوما اغلب در مناطقی از بدن ایجاد می‌شود که در معرض آفتاب قرار نمی‌گیرند. محققان در تلاشند تا ژن‌های مستعد بیشتری را شناسایی کنند تا ژنتیک خال‌ها و رابطه آنها با سرطان را بهتر درک کنند.
منبع:
https://medlineplus.gov/genetics/understanding/traits/moles/
