فهرست:
سرطان یکی از اصلی‌ترین علل مرگ‌ومیر در جهان است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از موارد آن قابل پیشگیری هستند. اگرچه نمی‌توان از همه انواع سرطان جلوگیری کرد، اما با اتخاذ سبک زندگی سالم و رعایت برخی نکات محیطی، می‌توان خطر ابتلا را به‌طور قابل توجهی کاهش داد یا حداقل بروز آن را به تاخیر انداخت. پیشگیری فقط به معنای دوری از بیماری نیست، بلکه به معنای ساختن پایه‌ای برای سلامت پایدار و مقاوم است.
درک عوامل خطر سرطان
سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌ها دچار جهش‌های ژنتیکی می‌شوند و به‌طور غیرقابل کنترل رشد می‌کنند. این جهش‌ها می‌توانند ارثی باشند، یا در اثر عوامل محیطی و سبک زندگی ایجاد شوند.
در مورد سرطان های ارثی راه کار پیشگیری، انجام بررسی ژنتیکی با هدف شناسایی جهش ارثی در افراد مبتلای خانواده می باشد. در صورتی که این بررسی ها منجر به شناسایی جهش های بیماری زای مرتبط با بیماری شود، این امکان فراهم می شود که سایر افراد در معرض خطر در خانواده از نظر دارا بودن جهش مشابه مورد ارزیابی و بررسی ژنتیکی قرار بگیرند. شناسایی جهش بیماری زای مشابه در افراد در معرض خطر اما بدون علامت، به منزله افزایش قابل توجه ریسک ابتلا به بیماری در مقایسه با جمعیت عمومی جامعه خواهد بود. در این موارد اقداماتی مانند جراحی های پیشگیرانه (مانند برداشتن بافت پستان یا روده بزرگ و …) و مراقبت ها و غربالگری های دقیق با فواصل منظم و کوتاهتر (مانند ماموگرافی پستان، کولونوسکوپی و …) می توانند به عنوان اقدامات پیشگیرانه مد نظر قرار بگیرند.
در مورد سرطان های غیر ارثی، هدف پیشگیری، کاهش عوامل خطر محیطی و بهبود سبک زندگی می باشد. است.
برای پیشگیری از سرطان چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم؟
انتخاب‌های سبک زندگی مؤثر
تغذیه سالم
- مصرف انواع میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات.
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز و فرآوری‌شده که با سرطان روده بزرگ مرتبط است.
- کاهش مصرف قند و غذاهای فوق‌فرآوری‌شده که باعث چاقی می‌شوند.
- گنجاندن غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مانند توت‌ها، سبزی‌های برگ‌دار و مغزها.
حفظ وزن مناسب
- چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای سرطان‌های پستان، روده بزرگ، پانکراس و دیگر انواع است.
- فعالیت بدنی منظم و تغذیه آگاهانه به تنظیم وزن و هورمون‌ها کمک می‌کند.
فعالیت بدنی منظم
- حداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط در هفته توصیه می‌شود.
- تحرک باعث تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب می‌شود.
پرهیز از عوامل آسیب‌رسان
عدم مصرف دخانیات
- مصرف دخانیات اصلی‌ترین عامل قابل پیشگیری سرطان است.
- ترک سیگار حتی پس از سال‌ها مصرف، خطر را کاهش می‌دهد.
کاهش مصرف الکل
- الکل خطر سرطان‌های دهان، گلو، کبد، پستان و روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
- مصرف مداوم الکل باعث ضعف سیستم ایمنی می شود.
محافظت از پوست
- استفاده از ضدآفتاب و پرهیز از تخت‌های سولار.
- پوشیدن لباس‌های محافظ و اجتناب از آفتاب شدید در ساعات اوج تابش.
تشخیص زودهنگام و واکسیناسیون
غربالگری منظم
- آزمایش‌هایی مانند ماموگرافی، کولونوسکوپی و پاپ اسمیر به تشخیص زودهنگام سرطان کمک می‌کنند.
- تشخیص زودهنگام معمولاً درمان مؤثرتر و نتایج بهتر را به همراه دارد.
واکسیناسیون
- واکسن HPV از سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌های مرتبط با ویروس پاپیلوم انسانی جلوگیری می‌کند.
- واکسن هپاتیت B خطر سرطان کبد را کاهش می‌دهد.
ایمنی محیطی و شغلی
پرهیز از مواد سرطان‌زا
- کاهش تماس با آزبست، بنزن و سایر مواد شیمیایی صنعتی.
- استفاده از تجهیزات ایمنی در محیط‌های کاری خطرناک.
کاهش تماس با آلودگی هوا
- آلاینده‌های هوا با سرطان‌های ریه و مثانه مرتبط هستند.
- حمایت از سیاست‌های هوای پاک و استفاده از تصفیه‌کننده‌های هوا در صورت نیاز.
پیشگیری از سرطان یک تعهد مادام‌العمر به سلامت است، نه یک راه‌حل موقتی. اگرچه ژنتیک نقش دارد، اما انتخاب‌های روزانه ما از تغذیه تا تحرک می‌توانند آینده‌مان را شکل دهند. با آگاهی و اقدام‌های پیشگیرانه، میتوانیم تفاوتی عمیق در زندگی خود ایجاد کنیم.
در صورت تمایل به دریافت مشاوره ژنتیک یا نیاز به انجام تست ژنتیک، جهت هماهنگی و تعیین نوبت مراجعه اینجا را کلیک کنید.
