سرطان پستان شايعترين سرطان و نیز شايعترين علت مرگ ناشي از سرطان در زنان است.
پیشرفت های سال های اخیر موجب شده است تا بتوان با استفاده از برخی از شاخص ها علت این سرطان را شناسایی نمود و به وضعیت پیشرفت بیماری و پیش آگهی در خانواد ها و یا افراد مبتلا پی برد. به علاوه با استفاده از این شاخص ها می توان درمان بیماری را مدیریت نمود و از آن طریق درمان های مناسب تر و با عوارض کمتر انتخاب نمودکه به بهبود کیفیت زندگی و طول عمر و حتمی درمان کامل بیماران کمک نمود.
از جمله این شاخص ها می توان به ژن ERBB2 كه بطور معمول Her2 خوانده مي شود اشاره نمود. این شاخص در تعيين پيش آگهي بيماري و انتخاب رژيم درماني در مبتلایان نقش تعيين كننده اي را دارا مي باشد. اين ژن با تكثير سلول هاي سرطاني و بقاي آنها در ارتباط بوده و از اين رو تكثير و افزايش تعداد نسخه هاي اين ژن با افزايش ظرفيت تكثير سلول هاي سرطاني و نيز افزايش خاصيت تهاجمي اين سلول ها و نهايتا پيش آگهي بدتر بيماري همراه مي باشد. بر مبناي مطالعات انجام شده، در ٢٥-٢٠ درصد از مبتلايان به سرطان پستان افزايش تعداد نسخه هاي اين ژن و در نتيجه افزايش پروتئين توليد شده توسط آن ديده مي شود. در اين گروه از بيماران كه اصطلاحا Her2 مثبت خوانده مي شوند، ظرفيت تكثير سلول هاي سرطاني بيشتر می باشد که در صورت عدم استفاده از داروی مناسب پیش آگهی و آینده بیماران بدتر است.
اما در همین دسته از بیماران می توان با تشخیص دقیق و تعیین وضعیت این ژن با دارویی بنام هرسپتین که بر علیه پروتئین تولید شده توسط ژن معیوب داده می شود آنان را تا حد بسیار موثری درمان نمود. نکته مهم آن است که این دارو تنها در بيماراني كه Her2 مثبت هستند اثر درماني دارد. با توجه به هزينه بسيار زياد تامين هرسپتين (هزينه يك دوره يك ساله در حدود ١٠٠٠٠٠ دلار مي باشد)، انتخاب صحيح بيماراني كه از اين دارو سود مي برند از اهميت بسزايي برخوردار است. از طرف دیگر استفاده نابجا از هرسپتین بار سنگيني را بر افراد مبتلا و نيز نهادهاي دولتي پرداخت كننده يارانه تحميل مي كند. بعلاوه هرسپتين عوارض جانبي خطرناكي داشته و در ١٥-٥ درصد از افراد منجر به اختلال در عملكرد قلبي شده و در ٤-١ درصد موارد نيز باعث بروز عوارض قلبي شديد مانند نارسايي احتقاني قلب مي گردد. از اين رو استفاده بجا و مناسب از اين دارو از سويي منجر درمان مناسب و بهبود پیش آگهی در افراد her2 مثبت می شود و از سوی دیگر موجب كاهش تحميل هزينه درمان به خانواده و نیز عدم تحميل عوارض جانبي به افرادي كه نفعي از اين دارو نمي برند می گردد. به علاوه این موضوع از تحمیل هزینه های غیر ضروری بر نظام سلامت نیز جلوگیری می کند.
به همین دلیل است که در حال حاضر بررسی دقیق از این نظر در همه مبتلایان به سرطان پستان توصیه می شود. بر اساس شیوه ها و دستور العمل های استاندارد در حال حاضر بررسی مرحله ای با دو روش زیر توصیه می شود.
١- استفاده از تكنيك هاي ايمنوهيستوشيمي (IHC)
٢- تكنيك FISH
تكنيك IHC وضعيت بيان پروتئين Her2 را در سطح سلول هاي سرطانی را بررسي كرده و به دليل حساسيت و هزينه نسبتا كمتر، به عنوان خط نخست بررسي ها در بيماران پيشنهاد مي گردد. در صورت استفاده از تكنيك هاي IHC استاندارد، وضعيت Her2 در بخش عمده اي از بيماران مشخص مي گردد اما در تعدادي نيز نتايج حاصل از IHC گويا و قطعي نبوده و از اين رو لازم است وضعيت بيمار از طريق تكنيك FISH مشخص گردد.
تكنيك FISH از جمله تكنيك هاي ژنتيكي بوده و تعداد نسخه هاي ژن Her2 را در هسته سلول هاي سرطانی بررسي مي كند. اين روش از حساسيت و ويژگي بالايي برخوردار بوده و در نتيجه وضعيت Her2 را در گروهي از بيماران كه با روش قبلي به نتيجه قطعي نرسيده اند، روشن مي نمايد.
این تکنییک از سال ۱۳۸۳ برای نخستین بار در ایران در این آزمایشگاه راه اندازی گردیده و به بیماران ارایه شده است.
