قبل از اینکه فردی تست ژنتیک انجام دهد، درک کامل از روش تست، مزایا و محدودیت‌های تست و پیامدهای احتمالی نتایج تست بسیار مهم است. فرآیند آموزش فرد در مورد تست و کسب اجازه برای انجام تست، رضایت آگاهانه نامیده می‌شود. «آگاهانه» به این معنی است که فرد اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد تست دارد؛ «رضایت» به توافق داوطلبانه فرد برای انجام تست اشاره دارد.
به طور کلی، رضایت آگاهانه فقط می‌تواند توسط بزرگسالانی که صلاحیت تصمیم‌گیری پزشکی برای خود را دارند، داده شود. برای کودکان و سایر افرادی که قادر به تصمیم‌گیری پزشکی خود نیستند (مانند افراد دارای اختلال روانی)، رضایت آگاهانه می‌تواند توسط والدین، قیم یا شخص دیگری که از نظر قانونی مسئول تصمیم‌گیری از طرف آن شخص است، داده شود.
رضایت آگاهانه برای تست ژنتیک معمولاً توسط پزشک یا مشاور ژنتیک در طول مشاوره ژنتیک در مطب اخذ می‌شود. مشاور ژنتیک در مورد تست صحبت کرده و به هرگونه سؤالی پاسخ می‌دهد. اگر فرد مایل به انجام تست باشد، معمولاً فرم رضایت‌نامه را می‌خواند و امضا می‌کند.
چندین عامل معمولاً در فرم رضایت آگاهانه گنجانده می شود:
- شرح کلی تست، شامل هدف تست و بیماری که تست برای آن انجام می‌شود.
- نمونه مورد استفاده برای تست. به عنوان مثال نمونه خون.
- مفهوم نتایج و پیامد های مختلف تست ، شامل نتایج مثبت و منفی، و احتمال نتایج بی‌ارزش (uninformative) یا نتایج نادرست مانند مثبت کاذب یا منفی کاذب.
- هرگونه خطر جسمی یا عاطفی مرتبط با تست .
- اینکه آیا نتایج می‌تواند برای اهداف تحقیقاتی مورد استفاده قرار گیرد یا خیر .
- اینکه آیا نتایج ممکن است اطلاعاتی در مورد سلامت سایر اعضای خانواده، از جمله خطر ابتلا به یک بیماری خاص یا احتمال داشتن فرزندان مبتلا، ارائه دهد یا خیر.
- نتایج تست چگونه و به چه کسی گزارش خواهد شد و تحت چه شرایطی می‌توان نتایج را افشا کرد (مثلاً به ارائه دهندگان بیمه سلامت).
- پس از اتمام تست، چه اتفاقی برای نمونه تست خواهد افتاد.
- اذعان به اینکه فرد تحت تست، فرصت صحبت در مورد تست با یک ارائه دهنده خدمات درمانی را داشته است.
- امضای فرد و احتمالاً امضای یک شاهد.
رضایت آگاهانه یک قرارداد نیست، بنابراین فرد می‌تواند در هر زمانی پس از دادن رضایت اولیه، نظر خود را تغییر دهد. فرد می‌تواند حتی پس از جمع‌آوری نمونه تست، از انجام تست ژنتیک خودداری کند. در صورت تصمیم به عدم ادامه روند تست، فرد صرفاً باید به ارائه‌دهنده خدمات درمانی اطلاع دهد.
منبع:
https://medlineplus.gov/genetics/understanding/testing/informedconsent/
