DNA تومور در گردش (circulating tumor DNA- ctDNA) در جریان خون یافت می‌شود و به DNA ای اشاره دارد که از سلول‌های سرطانی و تومورها تولید می شود. بیشتر DNA درون هسته سلول قرار دارد. با رشد تومور، سلول‌ها می‌میرند و با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند. سلول‌های مرده تجزیه می‌شوند و محتویات آنها ، از جمله DNA ، به جریان خون آزاد می‌شود.
ctDNA قطعات کوچکی از DNA هستند که معمولاً کمتر از ۲۰۰ واحد سازنده یا نوکلئوتید (nucleotides) طول دارند.
مقدار ctDNA در افراد مختلف متفاوت است و به نوع تومور، محل آن و برای تومورهای سرطانی، مرحله سرطان بستگی دارد.
بررسی ctDNA می‌تواند در موارد زیر مفید باشد:
- تشخیص و شناسایی تومور. از آنجا که DNA تومور تغییرات ژنتیکی متعددی را تجربه کرده است که منجر به ایجاد تومور می‌شود، ctDNA دقیقاً با DNA فرد مطابقت ندارد. یافتن DNA با تفاوت‌های ژنتیکی به تشخیص تومور کمک می‌کند. تشخیص نوع تومور با استفاده از ctDNA می‌تواند نیاز به نمونه‌برداری از بافت تومور (بیوپسی تومور) را کاهش دهد، که در مواردی که دسترسی به تومور دشوار است، مانند تومور در مغز یا ریه، می‌تواند چالش برانگیز باشد.
- هدایت درمان اختصاصی تومور. تجزیه و تحلیل ژنوم سلول‌های تومور با استفاده از ctDNA می‌تواند به پزشکان کمک کند تا تعیین کنند کدام درمان مؤثرتر خواهد بود. با این حال، در حال حاضر، تأییدیه سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای آزمایش ctDNA برای شخصی‌سازی درمان سرطان محدود است.
- نظارت بر درمان. کاهش مقدار ctDNA نشان می‌دهد که تومور در حال کوچک شدن است و درمان موفقیت‌آمیز بوده است.
- دوره‌های پایش بدون علامت (بهبودی سرطان). فقدان ctDNA در جریان خون نشان می‌دهد که سرطان دچار عود نشده است
مشاوره ژنتیک قبل از انجام تست ctDNA جهت آگاهی از مزایا و محدودیت های تست توصیه می شود.
منبع:
https://medlineplus.gov/genetics/understanding/testing/circulatingtumordna/
