احتمال بارداری دوقلو یک صفت مولتی فاکتوریال یا پیچیده (complex trait) است ، به این معنی که بسته به نوع دوقلویی، تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی متعددی قرار می‌گیرد. دوقلوها به دو نوع تک‌تخمکی (monozygotic) و دوتخمکی (dizygotic) طبقه‌بندی می‌شوند.
دوقلوهای تک‌تخمکی (monozygotic) که دوقلوهای همسان (identical) نیز نامیده می‌شوند، زمانی رخ می‌دهند که یک سلول تخمک توسط یک سلول اسپرم بارور می‌شود. سلول تخم (zygote) حاصل در مراحل اولیه رشد به دو قسمت تقسیم می‌شود و منجر به تشکیل دو جنین جداگانه می‌شود. دوقلوهای تک‌تخمکی در هر ۱۰۰۰ تولد در سراسر جهان، ۳ تا ۴ مورد رخ می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر موارد دوقلوهای تک‌تخمکی ناشی از عوامل ژنتیکی نیستند. با این حال، تعداد کمی از خانواده‌ها با تعداد بیش از حد انتظار دوقلوهای تک‌تخمکی گزارش شده‌اند که نشان می‌دهد ژنتیک ممکن است نقش داشته باشد. این احتمال وجود دارد که ژن‌های دخیل در چسبیدن سلول‌ها به یکدیگر (چسبندگی سلولی) در دوقلوهای تک‌تخمکی نقش داشته باشند، اگرچه این فرضیه تأیید نشده است. در بیشتر موارد، علت ایجاد دوقلوهای تک‌تخمکی ناشناخته است.
دوقلوهای دوتخمکی (dizygotic)که دوقلوهای غیرهمسان (fraternal) نیز نامیده می‌شوند، زمانی رخ می‌دهند که دو سلول تخمک، هر کدام توسط یک سلول اسپرم متفاوت در یک چرخه قاعدگی بارور می‌شوند. دوقلوهای دوتخمکی تقریباً دو برابر دوقلوهای تک تخمکی شایع هستند و احتمال اینکه در خانواده‌ها ارثی باشند، بسیار بیشتر است. در مقایسه با جمعیت عمومی، اگر یکی از بستگان نزدیک (مثلاً خواهر) دوقلوهای دوتخمکی داشته باشد، احتمال داشتن دوقلوهای دوتخمکی حدود دو برابر بیشتر است.
تصور می‌شود دوقلوزایی دوتخمکی نتیجه‌ی تخمک‌گذاری بیش از حد باشد، که به معنای آزاد شدن بیش از یک تخمک در یک چرخه‌ی قاعدگی است. برای توضیح اینکه چگونه دوقلوزایی دوتخمکی می‌تواند در خانواده‌ها ارثی باشد، محققان به دنبال عوامل ژنتیکی بوده‌اند که احتمال تخمک‌گذاری بیش از حد را افزایش می‌دهند. با این حال، مطالعاتی که به بررسی سهم ژن‌های خاص پرداخته‌اند، نتایج متفاوت و متناقضی داشته‌اند. تعداد کمی از ژن‌های خاص در انسان به طور قطعی با تخمک‌گذاری بیش از حد یا افزایش احتمال دوقلوزایی دوتخمکی مرتبط بوده‌اند.
سایر عوامل شناخته شده که بر احتمال دوقلوزایی دوتخمکی تأثیر می‌گذارند عبارتند از سن مادر، پیشینه قومی، رژیم غذایی، فرم بدن و تعداد فرزندان دیگر. فناوری‌های کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (in vitro fertilization – IVF) نیز با افزایش فراوانی دوقلوهای دوتخمکی مرتبط هستند.
منبع:
https://medlineplus.gov/genetics/understanding/traits/twins/
