آزمایش سل فری چیست؟

باز نشر مطالب این سایت

مطالب این سایت توسط متخصصین و صاحب نظران رشته های مختلف و با تکیه بر منابع علمی و شیوه نامه های استاندارد تهیه شده است و آماده سازی آن ها متضمن زمان قابل توجه در تحقیق و جستجو در این منابع بوده است. همه حقوق مادی و معنوی این نوشته به وب سایت آزمایشگاه و مرکز مشاوره ژنتیک ژن تعلق دارد. باز نشر این مطالب به هر شکل ممکن(از قبیل وب سایت ها، کتاب ها و نشریات، اپلیکیشن های موبایل، سخنرانی ها و...) به شکل جزیی یا کلی تنها با ذکر نام منبع و لینک زنده این سایت به شرح زیر مجاز است:

منبع: وب سایت کلینیک ژن- مرکز مشاوره و آزمایشگاه ژنتیک

آزمایش Cell Free Fetal DNA  یک نوع آزمایش برای غربالگری ناهنجاری های کروموزومی در دوران بارداری می باشد. در مقایسه با روش های دیگر غربالگری از دقت بسیار بالاتر برخوردار است. در واقع با نمونه گیری از خون مادر در دوران بارداری می توان وضعیت جنین را از با بررسی دی ان آ آزاد جنینی در خون مادر از نظر برخی ناهنجاری های کروموزومی بررسی کرد
این آزمایش با نام های مختلف شناخته می شود. در ابتدا به آن NIPD آن می گفتند یعنی تشخیص غیر تهاجمی قبل از تولد. اما چون این روش در واقع تشخیصی نیست نام آن به NIPT به معنی آزمایش غیر تهاجمی قبل از تولد. همچنان در مورد این نام نیز اتفاق نظر نیست و اخیرا پیشنهاد شده است نام آن به NIPS تغییر کند که معنی آن غربالگری غیر تهاجمی قبل از تولد است.

نکته مهم در مورد این آزمایش که متاسفانه بسیاری از افراد از آن اطلاعی ندارند آن است که این بررسی یک آزمایش تشخیصی نیست و در زمره آزمایشات غربالگری طبقه بندی می شود و برای تایید آن در موارد مثبت حتما می بایست آمنیوسنتز یا سی وی اس انجام شود. نکته مهم دیگر آن است که این بررسی فقط بعضی از کروموزوم ها را در می گیرد.

مزایا

  • دقت بالاتر از ۹۹ درصد: یعنی ۹۹ در صد موارد ناهنجاری ها ی کرومزومی ۲۱ را می توان با این روش شناسایی کرد.
  • منفی کاذب: بسیار نادر است. اما صفر نیست. یعنی امکان آن که جنین مبتلا به ناهنجاری کروموزوم ۲۱ یا ۱۳ یا ۱۸ باشد و در غربالگری با این روش کم خطر گزارش شود بسیار کم است.
  • غیر تهاجمیست. یعنی با نمونه گیری از خون مادر این روش قابل انجام است. علیرغم دقت بالا خطری را متوجه جنین یا مادر نمی شود.

معایب:

  • این روش در حال حاضر بسیار پر هزینه است. حتی از روش های تشخیص قطعی برای همه کروموزومها هم پر هزینه تر است.
  • هزینه آن دوبرابر روش های تشخیصی قطعی و حدود ده برابر روش های غربالگریست.
  • فقط کرومزوم های شایع یعنی کرومزومهای ۱۳ و ۱۸ و ۲۱ در آن بررسی می شود. در حالی که در روش های تشخیصی همه کروموزومها بررسی می شوند. لذا این روش سایر کرومزومها را بررسی نمی کند.
  • در چند قلویی دقت آن کاهش می یابد.
  • در حالات موزایزیسم دقت ندارد و قابل تشخیص نیست.
  • وضعیت کرومزومی جفت را نشان می دهد و نه لزوما جنین. بنا براین ممکن است جنین سالم باشد اما ناهنجاری گزارش شود.
  • نتایج مثبت لزوما به معنای مبتلا بودن جنین نیست و حتما باید با روش های تکمیلی تایید شود.
  • جایگزین سونوگرافی نیست.
  • در ۶ تا ده در صد موارد این آزمایش را می باید تکرار کرد و در حقیقت میزان شکست آن بالاست.

[ls_content_block id=”2581″ para=”paragraphs”]

توصیه مهم:

قبل و بعد از انجام این بررسی حتما می باید مشاوره ژنتیک انجام شود. و خانواده از محدودیت های این روش آگاه باشد و بخصوص آن که در صورتیکه پاسخ مثبت گزارش شود حتما می باید با روش های تهاجمی مثل سی وی اس یا آمنیوسنتز آن را تایید کرد.
این آزمایش توسط شرکت های مختلف در خارج از کشور با کیفیت های مختلف انجام می شود که بسته به کیفیت آن هزینه آن نیز متفاوت است.
برخی از آنها در تصویر زیر آمده اند:

انجام آزمایش در داخل ایران

همانگونه که توضیح داده شد متاسفانه در بسیاری از موارد نمونه های خون مادر جهت بررسی به خارج از کشور ارسال می شود که این موضوع به دلایل گوناگون تخصصی و فنی از دیدگاه متخصصین و صاحب نظران مورد قبول نیست. خوشبختانه در طی سال گذشته چند مرکز در داخل کشور این تکنیک را با استانداردهای جهانی راه اندازی نموده اند. در زمره نخستین این مراکز موسسه پزشکی نسل امید می باشد که کلینیک ژن با همکاری این موسسه که نخستین ارایه کننده خدمات ان جی اس در ایران بوده بوده است این خدمت را ارایه می کند.

NIPT-Graphic

چشم انداز آینده:
به زودی سایر کروموزوم ها نیز قابل بررسی خواهند بود.
امید آن است که هزینه انجام آن به میزان قابل توجهی کاهش یابد.

راه اندازی تست کواد سه ماهه اول در ایران

دراسفند ۱۳۹۶ تست کواد سه ماهه اول در کلینیک ژن برای نخستین بار در ایران راه اندازی شد. در این صورت این فرصت فراهم شده تا با ترکیب این تست و سونوگرافی پیشرفته با دقت ۹۸ تا ۹۹% میزان نیاز به تست سل فری NIPT تا ۵ برابر کاهش یابد.

 

نقل مطالب فقط با ذکر منبع و لینک زنده آزاد است. 

نقل از وب سایت کلینیک ژن